پیشینه و هسته‌ی اولیه موسسه فرهنگی عروج به سال 1380 برمی‌گردد. زمانی که یک شهید گمنام میهمان تعدادی از دوستان شد. در حقیقت عده‌ای توفیق میهمانی در محضر این شهید گمنام را یافتند. رخدادهایی که در بین ما زمینیان به «کاملا اتفاقی» مشهور است. از آن میهمانی توفیق یک میهمانی بزرگتر نصیب خیلی‌ها شد. برگزاری کنگره‌آسمانی عروج و توفیق تدفین و تشییع هشت شهید گمنام دیگر (و برای اولین بار) در یکی از دانشگاههای کشور. در حقیقت کنگره‌ی آسمانی عروج یک میهمانی بزرگی بود که میزبان آن نه شهید گلکون کفن دانشگاه آزاد اسلامی یزد بودند.
در خلال این میهمانی هشت شهید گمنام هم در ابتدا میهمان افتخاری بودند که با کارت دعوت شهدای دانشگاه تشریف‌فرما شدند. اما این هشت میهمان آنقدر باصفا بودند که خیلی زود لباس میهمانی را از تن درآوردند و خودشان شدندمجلس‌گردان. از این چشمه‌ی جوشان خیلی‌ها، خیلی نعمت‌ها روزی‌شان شد. آسمانی‌ترین رزق آن تاکنون، نصیب زرنگ‌ترین و باصفاترین آن جمع شده‌است. شهادت؛ که گوارای وجود محمدحسین محمدخانی عزیز باد.
یکی از چشمه‌های کنگره‌ی آسمانی عروج احساس نیازی بود که در برخی دوستان در انجام کارهای تربیتی بويژه برای نوجوانان ایجاد شد. با محوریت تعدادی از همان دوستان، طرح تربیتی آموزشی شهید بهشتی که منجر به ایجاد دوره‌های «مدرسه‌ی عشق» شد، کلید خورد. این دوره‌ها حدود ده سال است که برپاست و دانش‌آموزان بسیاری از دوره‌های نخستین طرح مدرسه عشق، اکنون دانش‌آموختگان و فارغ‌التحصیلان دانشگاهی هستند که در فضاهای مختلفی مشغول فعالیتند و ارتباطشان با مجموعه هنوز پابرجاست. عده‌ای از همان دوستان اکنون خود مدرسین شایسته‌ای برای دوره‌های بعدی شده‌اند.
همزمان با فعالیت دوره‌های مدرسه‌ی عشق و نیازی که برای تربیت نسل نوجوان دیده می‌شد، ایده‌ی راه‌اندازی مجتمع آموزشی تربیتی شکل گرفت.
اما، بنا بر این نبود که این حرکت منجر به تاسیس یک مجتمع آموزشی و به لحاظ شیوه‌ی کار موازی با فضاهای دیگر شود. بلکه این تلاش می‌بایست حرکتی می‌بود در راستای رفع نقاط ضعفی که خواسته یا ناخواسته مدت‌های متمادی است در سیستم آموزشی ما ریشه دوانده. نقاط ضعفی که بسیاری از صاحب‌نظران برآن واقف بوده و هستند اما رفع این کاستی‌ها کاری است سنگین که موانعی سخت پیش رو دارد.
یکی از بهترین اتفاقات که در راستای ایجاد یک حرکت ملی در اصلاح ساختار می بایست اتفاق بیافتد ایجاد یک یا چند الگوی مطلوب است. براین اساس طرح شهید باهنر با هدف تحقق این ایده شکل گرفت و مجتمع آموزشی تربیتی وابسته به موسسه عروج کار خود را آغاز نمود.
نا گفته نماند مدارس و مجتمع‌های خوبی هم با همین هدف در سطح کشور و شهرهای مختلف با همان تفکر مشابه و با نیرو و پشتکار مردمی در خلال سال‌های اخیر دایر شده‌است که یکی از برنامه‌ی گروه شهید باهنر مراجعه به این مراکز و آشنائی از روند کار و استفاده از تجربیات آنها از نزدیک بود.
از جمله اتفاقات و توفیقات نیکوی این طرح تشکیل شورای سیاستگزاری و راهبری مجتمع با حضور اساتید و صاحبنظران و خبرگان فن بود. این امر یکی از سرمایه‌های بزرگ مجتمع محسوب میشود.